Wan Nedir?

Açılımı 'Wide Area Network' olan WAN'ın Türkçedeki karşılığı ise geniş alan ağlarıdır. Farklı yerlerde oluşturulan yerel ağlarında birbirine bağlanmasıyla meydana gelen büyük ve geniş ağlara WAN adı verilir. Bu nedenle WAN'lar, LAN'lara göre çok daha geniş bir alanı kapsar. Geniş alandan kastımız, şehirler hatta ülkelerdir. Fakat bu LAN'ları birleştirebilmek adına, link antenleri, geçitler, uydu bağlantıları gibi çeşitli özel aletler gerekir.

WAN sisteminde binlerce bilgisayar çalıştırılabileceği gibi birleştirilebilir. Bu kullanıcılar birleştirilerek WAN, LAN gibi yerel ağ özelliklerinde kullanılabilir. Ancak, kullanıcı sayısının artması WAN'ın LAN'a göre erişim hızının azalması demektir. Örneğin, yazılan yazılar karşı tarafa daha geç gönderilir. Tabii bant genişliğini arttırırsanız, bu problemin de üstesinden gelmiş olursunuz. Fakat LAN bağlantıları, daha ufak bir alana yayıldığı için WAN bağlantılarına nazaran daha hızlı aktarım yapmaktadır.

Günümüzde popüler anlamda en çok kullanılan LAN teknolojisi Ethernet'tir. Ethernet üzerindne sağlanan veri aktarım hızı, 10 Mbps'den 1000 Mbps'ye kadar çıkabiliyor. LAN'larda genel anlamda iki cihaz kullanılıyor. Trafiğin yoğun olduğu ağlarda Switch kullanılırken, ağı kullanan kişi sayısının az olduğu yerlerde ise Hub tercih ediliyor.

Sonuç olarak WAN, diğer ağ çeşitlerine göre verileri daha yavaş aktarır. Farklı bölgelerde bulunan LAN'ların birleştirilmesiyle oluşturulan WAN'lar, geniş bir alanı kapsadıkları için yönlendirici kullanırlar. Her bir evde kullanılan internete LAN dersek, genel toplamda WAN'ı, yani interneti elde etmiş olursunuz.

WAN Ayarları

Evde internet kullanan insanların birçoğu, sahip oldukları hizmeti kullanabilmek için modemlerinin WAN ayarlarını yapmaları gerekir. Herhangi bir firmadan internet hizmeti satın almış olsanız dahi bu firma, sizin veri trafiğinizi kontrol altında tutabilmek için, adınıza bir hesap oluşturur ve bağlantınızı hesabınızla doğrulamanızı ister. Bu bilgilerin girildiği ayarlar bölümüne de WAN ayarları adı verilir.

WAN ayarları her modem ve her servis sağlayıcısına göre değişkenlik gösterebilir. Sahip olduğunuz internet hizmetinden yararlanamıyorsanız ve sorunun WAN kaynaklı olduğunu düşünüyorsanız, aşağıdaki çözüm yollarını uygulayabilirsiniz.

Modeminizin marka ve modelini öğrenin. Daha sonra varsayılan ağ geçidine ulaşarak modem arayüzüne giriş yapın. Buradan WAN ayarları menüsüne giderek, elinizdeki bilgileri girebilirsiniz.
Hizmet sağlayıcınızı arayarak, WAN ayarları konusunda sizleri yönlendirmesini talep edebilirsiniz.
WAN kablonuz takılı değilse, modemin arkasında bulunan telefon hattından girişin geldiği kabloyu, modeminizin WAN yazan bölmesine takarak internet bağlantınızı yapabilirsiniz.

WAN Bağlantısının Avantajları Nelerdir?

• Daha az maliyetli olması,
• Verimliliği arttırması,
• Esnek ve erişebilir olması,
• Bant genişliğinin geliştirilebilir olması,
• Artan ağ trafiğinin yönetilebilmesi,
• İşle ilgili önemli uygulamaların hizmet dışı kalma sürelerinin azalması,
• Daha fazla kullanıcıyı ağ içerisinde barındırabilmesi,
• İş esnekliğinde maksimizasyon sağlaması,
• İşlerin dijital ortamda yürütülebilmesi,
• Standart olacak şekilde tam entegre bileşenlerden meydana gelen ağlara, IP iletişimleri ve mobilite benzeri çözümlerin basit bir biçimde eklenebilmesi,
• Birleştirilmiş veri ağlarına kolayca geçiş yapılabilmesi,
• Ağ hata toleransının geliştirilebilir olması,

WAN bağlantısının kullanıcılara sağladığı başlıca avantajlardır.

Modem Üzerinde Bulunan WAN Portu Ne İşe Yarar?

Modemlerde bulunan WAN portu, cihazın internete bağlanmasını ve bu cihaz üzerinden diğer cihaza internetin dağıtılmasını sağlar. Mesela, internete telefon hattı yerine hızlı bir modem aracılığıyla ulaştığınızı varsayalım. Bu hızlı modemden gelen kablo sahip olduğunuz modemin WAN portuna takılır. Sonuç olarak telefon hattı girişine ihtiyaç duyulmaz. Komşunuzun internetini kullandığınız durumlarda da yine komşunuzun modemin çıkan kabloyu kendi modeminizin WAN portuna bağlamanız gerekiyor. Diğer LAN portlarına da evinizde bulunan, internete bağlanabilen diğer cihazları bağlayabilirsiniz. WAN portu üzerinden aktarılan veriler, router'da bulunan firewall ve yönlendirme işlemlerinden geçerek LAN portlarına dağıtılır. Bu sayede diğer cihazlarınızı LAN portlarına bağlayarak internete girebilirsiniz.

Bu uygulamayı belli başlı durumlarda hayata geçirebilirsiniz. Mesela, evinizde modem bağlantısı yapılmış bir internet hattı var. Elinizde de WAN ayarlarını yapabileceğiniz 4 portlu bir modem bulunuyor. Alt katta bulunan televizyonunuzu ve yazıcınızı da internete bağlamak istiyorsunuz. Böyle bir durumda yapmanız gereken, internete bağlı modemden çıkan Ethernet kablosunu alarak, alt kattaki modemin WAN portuna takmak. Daha sonra alt katta bulunan modeminizin marka ve modeline göre WAN ayarlarını yapabilirsiniz. Ayarları yaptıktan sonra alt katta bulunan modemin üzerinde yer alan 4 portta da internet sinyali olacaktır. Bu sinyal sayesinde ister televizyonunuzu, ister yazıcınızı, isterseniz de her ikisini birden internete bağlayabilirsiniz.

WAN Tasarlama Seçenekleri Nelerdir?

WAN'ların kullanım amacı, LAN ve benzeri ağları birbirine bağlayarak bir yerdeki bilgisayar ve kullanıcıları başka yerdeki kullanıcı ve bilgisayarlara bağlamaktır. Pek çok WAN, tek bir organizasyon için kurulduğu için oldukça özeldir. İnternet servis sağlayıcılarına ait WAN'lar ise bir organizasyonun LAN portunu kullanarak internetle bağlantı kurar.

WAN'lar kurulumunda daha çok kiralık devreler kullanılır. Kiralık devrenin uçlarından biri yönlendiriciyi WAN'a, diğer ucu da kablo göbeğini LAN'a bağlar. Fakat kiralık devreler pahalı olduğu için kimi zaman devre ya da paket anahtarlama gibi yöntemlere başvurarak WAN kurulabilir.

LAN Nedir?

Açılım 'Local Area Network' ola, Türkçede ise yerel ağ anlamına gelen LAN, belirli bir bölge içerisinde birbirine bağlı bilgisayarları tanımlar. Mesela, internet kafeler LAN'a iyi bir örnektir. LAN'ın temel amacı, aynı yapı içerisinde kullanılan bilgisayarların donanımlarını paylaşarak ortak bir çalışma alanı yaratması ve bu sayede zamandan tasarruf edilerek verilerin daha hızlı bir biçimde toplanmasıdır.

Daha detaylı anlatmak gerekirse, bir odada 10 tane bilgisayar olduğunu varsayalım. Her bir bilgisayar kullanıcısının, aynı anda yazıcıdan çıktı alması gerekirse ve LAN ortamı kurulmamışsa, bu sorununun üstesinden ya her birinin bilgisayarına yazıcı bağlayarak ya da çıktı alacak kişinin belgesini kaydedip, yazıcının bağlı olduğu bilgisayardan çıktı almasıyla gelinebilir. İlk yöntem oldukça masraflıdır. İkinci yöntem ise iş performansını düşürür ve zaman kaybına yol açar. Fakat LAN kurulursa, bir bilgisayara yazıcıyı kurduktan sonra bu yazıcıyı ağa bağlı diğer bilgisayarların kullanımına açılabilir. Bu sayede hem paradan hem de zamandan tasarruf edilir ve iş verimliliği artar.

Yukarıdaki örnekte de bahsettiğimiz gibi LAN, farklı cihazlara aynı kaynakları ortak alanda kullandırması açısından oldukça hızlı ve tasarruflu bir ağ sistemidir. Bu sayede bilgisayarlar kendi aralarında veri alışverişi de yapabilirler. Birbirine yakın yerlerde konumlanan bilgisayarların tek bir ağ içerisinde birbirleriyle ortaklaşa hareket etmeleri, yazıcı probleminde olduğu gibi karşılaşılabilecek diğer olası pek çok problemi de ortadan kaldıracaktır.